Focussen op je hart, ademen door je hart en hartgevoel? Het klinkt misschien wat zweverig, maar deze drie stappen vormen de basis van een nieuwe methode tegen hart- en vaatziekten: hartcoherentie. Een coherent hart betekent niet meer en niet minder dan dat er harmonie is tussen hoofd en hart. En dat is dé manier om stressgevoelens de baas te blijven. En zoals u weet is stress een grote risicofactor voor hart- en vaatziekten. Misschien nog wel veel groter dan we denken.

Het hart is sterker dan het hoofd

Dachten we lange tijd dat alle lichamelijke reacties gestuurd worden vanuit het brein, onze hersenen dus, tegenwoordig komt er steeds meer bewijs dat het hart de centrale factor is. Het hart reageert veel eerder op gebeurtenissen om ons heen, dan onze hersenen. Of, anders gesteld: emoties zijn veel krachtiger en sneller dan gedachten!

Hartbrein

Een Amerikaanse cardioloog, Andrew Armour, ontdekte begin jaren negentig dat het hart over een eigen neuraal netwerk beschikt: het hartbrein. Weliswaar is dit een klein brein, maar toch bleek dit hartbrein veel meer informatie naar het grote brein te sturen dan andersom.

Op grond van de informatie van het hartbrein worden in de hersenen allerlei biochemische en elektrische reacties in gang gezet: de bloeddruk, de ademhaling en de aanmaak van stresshormonen bijvoorbeeld.

Kortom, in tegenstelling tot wat we vaak denken, namelijk dat onze hersenen alles controleren, ligt de werkelijke basis veel dieper: in ons hart.

Hartslagvariabiliteit

Maar hoe gaat de informatie van het hartbrein naar het emotionele brein? Uit onderzoek is gebleken dat de communicatie tussen hart en hersenen verloopt via de variatie van het hartritme. Het hart klopt namelijk niet helemaal regelmatig: er zitten verschillen tussen de intervallen van de hartslagen. En dat is maar goed ook. Een volledig regelmatige hartslag wijst namelijk op het niet goed functioneren van het hart, wat kan duiden op of leiden tot ziekte. Een zekere mate van variabiliteit is dus gezond. En die variabiliteit hangt weer samen met de ademhaling. Wanneer de ademhaling zich verdiept en langzamer wordt, sturen zenuwen een boodschap naar het hart. Het gevolg is dat de hartslag daalt. Een diepe rustige ademhaling heeft dus effect op de hartslag en ook op de hartslag­variabiliteit. Een gezond hart vertoont veel variatie in hartslag en ritme: het laat zien dat het hart zich soepel aanpast aan veranderende behoeften.