Het is goed om te weten hoe het werkt, maar het is natuurlijk beter om te weten wat je ermee kan! Ofwel: is het hartritme en de variabiliteit ook te beïnvloeden? Zodat je via die weg ook allerlei bio­chemische reacties in het lichaam kunt sturen? Het goede nieuws is: ja, dat kan. Natuurlijk, uw hart slaat ook als u daar niet bij stilstaat. En zelfs als u zou willen, kunt u niet beslissen om helemaal op te houden met ademen. Daarom noemen we hartslag, ademhaling, bloeddruk etc. 'autonome' functies. Toch is het mogelijk ze te veranderen: door anders te gaan ademhalen en zelfs door anders te gaan denken of - en dat is het belangrijkste - anders te voelen.

En daarmee zijn we beland bij een nieuwe methode die de laatste tijd veel opzien baart als het gaat om stressreductie: hartcoherentie.

HARTCOHERENTIE

Hartcoherentie is gebaseerd op de biofeedback: het inzicht dat we ons autonome zenuwstelsel tot op zekere hoogte gericht kunnen beïnvloeden.

Gebleken is namelijk dat het bewust veranderen van onze emotionele gesteldheid een gunstige invloed heeft op de wisselwerking tussen hart en hersenen. Anders gezegd: wanneer mensen oprechte positieve gevoelens ervaren, wordt het hartritme coherent, wat samengaat met reductie van stresshormonen en verlaging van de bloeddruk.

Succesvolle bloeddrukverlaging

In een onderzoek in 2003 werden 28 mannen en vrouwen met een hoge bloeddruk verdeeld over twee groepen. Een groep kreeg een hartcoherentie training, de andere was de controlegroep.

Na drie maanden was de bovendruk bij de hartcoherentie groep met 10,6 gedaald (controlegroep 3,7) en de onderdruk met 6,3 (controlegroep 3,9). De 10,6 daling kan succesvol worden genoemd: het resultaat in bloeddrukverlaging is vergelijkbaar met die bij 20 kilo gewichtsverlies, en twee keer zoveel als kan worden verwacht bij een zoutloos dieet of een bewegingsprogramma!

Om het hartritme bewust te beïnvloeden, is het dus belangrijk positieve emoties op te roepen. En dat is precies waar hartcoherentie om draait: het herbeleven van positieve emoties. Dat is niet hetzelfde als positief denken (wat in het hoofd gebeurt), maar positief voélen. Hier zijn verschillende technieken voor, maar om u een voorbeeld te geven vindt u in het kader hieronder een basisoefening die veel wordt gebruikt.

Basisoefening Hartcoherentie

1. Hartfocus: sluit je ogen en adem regelmatig. Verplaats dan je aandacht naar je hart, en voel het kloppen. Blijf je daarop concentreren.
2. Hartademhaling: probeer vervolgens 'door je hart' te ademen. Hoewel dat vreemd klinkt, kost het vaak niet eens veel moeite je voor te stellen dat de adem door je hart naar binnen komt, en er ook weer door naar buiten gaat.
3. Hartgevoel: denk vervolgens aan iemand of iets waar je blij van wordt en ga terug naar een situatie waarin dat ook gebeurde. Beleef opnieuw deze situatie en voel die blijheid. Probeer het vast te houden.