Een van de meest bekende vaatziektes is wel claudicatio intermittens, ofwel etalagebenen. De term etalagebenen komt van het - zo onopvallend mogelijk - uitrusten bij etalages van mensen met pijn in hun benen door vaatproblemen. Claudicatio intermittens komt vaker voor naarmate de leeftijd stijgt, maar precieze aantallen zijn niet bekend. Schattingen laten zien dat het waarschijnlijk gaat om 300 nieuwe gevallen per jaar per miljoen inwoners. In Nederland komt dat neer op ongeveer 5.000 nieuwe gevallen per jaar.

Wat is claudicatio intermittens precies?

De term claudicatio stamt af van het Latijnse woord voor 'mank lopen'. Omdat de pijn, en dus het mank lopen, na rust weer verdwijnt, wordt van claudicatio intermittens gesproken (intermitterend betekent met onderbreking). De meer gangbare term voor deze ziekte is etalagebenen.
De pijn in de benen is het gevolg van vernauwing door aderverkalking in de slagaders van de benen. Bij inspanning, zoals lopen, rennen of traplopen, is er meer zuurstofrijk bloed nodig in de benen, maar door de vernauwing kan dit niet voldoende door de aderen stromen. Er ontstaat daardoor zuurstofgebrek in de benen, wat kramp en pijn in de spieren veroorzaakt. Meestal treedt de pijn op in de kuit, maar het kan ook in de voet, dij, heup of billen zijn, afhankelijk van de plaats van de vernauwing.
De pijn verdwijnt zoals gezegd bij rust en vaak kan na één of vijf minuten staan of zitten weer dezelfde afstand worden afgelegd, voordat de pijn opnieuw optreedt (dit wordt 'de loopafstand' van de patiënt genoemd).

Naarmate de aandoening verergert, kan iemand steeds minder ver lopen zonder pijn. Uiteindelijk kunnen de spieren zelfs pijnlijk worden bij rust en dan 's nachts de slaap verstoren.

De verschillende stadia

Etalagebenen zijn een stadium in een zich voort­schrijdend proces van aderverkalking. Tegenwoordig onderscheiden we meestal de volgende stadia:

Stadium I: afwijkingen op angiografie, maar nog geen klachten Stadium II: claudicatio intermittens IIa: pijnvrije loopafstand tenminste 100 m. IIb: pijnvrije loopafstand van minder dan 100 m. Stadium III: rustpijn en/ of nachtelijke pijn Stadium IV: zweren (ischemische ulcera) en/of afsterving (gangreen)

Het is dus heel belangrijk om etalagebenen te behandelen om volgende stadia te voorkomen!

Geen goed teken

Claudicatio intermittens is een slecht (voor) teken. Ruim 1 op de 3 patiënten met deze vaatziekte, heeft tevens vaataandoeningen in hart en hersenen (ofwel: ischemische hartziekte en/ of cerebrovas­culair lijden). Ongeveer 1 op de 5 van alle patiënten met etalage­benen krijgt binnen vijf jaar een fataal hartinfarct of een beroerte. Het sterftecijfer van mensen met claudicatio intermittens is bijna drie keer hoger dan andere mensen van dezelfde leeftijd.