De medische benaming voor een beroerte is CVA, dat is een afkorting van Cerebrovasculair Accident. Sinds 1990 is het aantal mensen dat een beroerte heeft gehad, toegenomen. De reden is waarschijnlijk dat mensen tegenwoordig andere hart- en vaatziekten (zoals een hartinfarct) vaker overleven. Men schat dat er 174.000 mensen (2011) in Nederland zijn met een beroerte.

Jaarlijks overlijden 9.000 mensen aan een CVA. Voor vrouwen is het de tweede doodsoorzaak, voor mannen de derde. Bij mensen onder de zestig komen beroertes niet veel voor, maar omdat de bevolking vergrijst, wordt verwacht dat het aantal mensen dat een CVA krijgt, tussen 2015 en 2025 met 40% zal stijgen. Mensen die een beroerte overleven, houden daar over het algemeen ernstige beperkingen aan over. Eenderde van hen is na een jaar niet in staat voor zichzelf te zorgen.

Het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid verwacht dat door de vergrijzing het aantal beroertes tussen 2015 en 2025 met 40% zal stijgen. Door gezond te leven en te zorgen voor voldoende voedingsstoffen kunt u die kans voor uzelf belangrijk verkleinen.

Wat is een beroerte?

Wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen onderbroken wordt, noemen we dat een CVA of beroerte. Bloed wordt naar de hersenen vervoerd door de slagaderen. Het bloed bevat zuurstof en belangrijke voedingsstoffen voor de hersenen, en zonder zuurstof en voedingsstoffen beginnen de hersencellen al binnen enkele minuten af te sterven.

• Als de slagader scheurt, noemen we het een hersenbloeding.
• Als de slagader geblokkeerd is, noemen we het een herseninfarct; driekwart van de beroertes is een herseninfarct.

TIA mini-beroerte – belangrijk signaal

Onder de herseninfarcten valt ook de TIA, dat is een afkorting van Transient Ischaemic Attack. Een TIA is een CVA waarbij de blokkade in de slagader al snel weer vanzelf oplost, waardoor er geen blijvende hersenschade wordt aangericht. De symptomen zijn hetzelfde, maar van voorbijgaande aard. Negeer ze echter niet, maar bel meteen het alarmnummer 112. Een TIA is vaak een voorbode van een beroerte met blijvende gevolgen in de nabije toekomst. Alleen in het ziekenhuis kunnen ze vaststellen of u een beroerte hebt, en de behandeling moet binnen enkele uren plaatsvinden. Een snelle behandeling en de juiste medicijnen kunnen die CVA met blijvende, ernstige gevolgen voorkomen.

Hoe herkent u een beroerte?

De symptomen van een beroerte komen meestal plotseling opzetten. Bel onmiddellijk 112 als u de volgende signalen opmerkt bij uzelf of bij iemand in uw omgeving:

• Een scheefhangend gezicht.
• Onduidelijk spreken.
• Niet begrijpen wat mensen zeggen, verwardheid, geheugenverlies.
• Spierslapte of verlamming, meestal aan één kant van het lichaam.
• Problemen met slikken.
• Plotselinge blindheid, of dubbel zien.
• Duizeligheid.
• Plotselinge vreselijke hoofdpijn, vooral als de nek ook stijf wordt.
• Bewusteloosheid.

Hoe kunt u de kans op een beroerte verkleinen?

• Stoppen met roken. Dit is het allerbelangrijkste. Door te stoppen met roken verkleint u uw kans op een beroerte met de helft.
• Laat uw bloeddruk regelmatig checken door uw huisarts. Die zal u medicijnen voorschrijven als uw bloeddruk te hoog is.
• Eet gezond. Eet veel groenten en fruit, en volkoren granen. Wees matig met vlees, vet, suiker en zout (maximaal 6 gram per dag, ca. 1 theelepel).
• Val af bij overgewicht.
• Wees matig met alcohol.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging.

Vitamines voor vitale vaten

Naast de meer algemene gezonde leefstijladviezen willen wij u graag wijzen op een minder bekende oorzaak van de toename van beroertes: het tekort aan voedingsstoffen in onze westerse voeding.

De laatste jaren zijn er belangrijke ontdekkingen gedaan, waaruit blijkt dat tekorten aan essentiële voedingsstoffen (vitamines, mineralen, aminozuren en vetzuren), het risico van hart- en vaatziekten, en dus ook van beroertes, sterk vergroten.

Becijferd is dat ruim de helft van de Nederlanders een tekort heeft aan die noodzakelijke vitamines en mineralen. En dat betekent dat miljoenen Nederlanders dus een verhoogde kans hebben op een beroerte of hartinfarct.

Welke voedingsstoffen bieden bescherming?

Uit onderzoek blijkt dat diverse voedingsstoffen een bloeddruk- en cholesterolverlagend effect hebben, vergelijkbaar met de meeste medicijnen. Maar dan zonder bijwerkingen. De belangrijkste zijn:

Als u een beroerte wilt voorkomen, kunt u dus het beste producten eten waarin veel van bovengenoemde stoffen zitten. Een lijst met deze voedingsproducten kunt u opvragen bij Fonds voor het Hart. Ook kunt u de gewone voeding aanvullen met vitaminepillen en andere voedingssupplementen. Zie de site voor onze supplementenwijzer. Hier is ook een folder van verkrijgbaar.

Doe een bloedtest

Eigenlijk zou iedereen regelmatig zijn of haar bloed moeten laten onderzoeken op de hoeveelheid (de ‘status’) vitamines en mineralen in het bloed. Uw vitaminestatus kan al in een vroeg stadium voorspellen of er op termijn een groot risico zal ontstaan voor hart- en vaatziekten. En de oplossing is eenvoudig: aanvulling van de tekorten.

Gezien het grote risico van een tekort aan vitamines en mineralen, pleit het Fonds voor het Hart voor het opnemen van een analyse van de vitaminestatus in de basisverzekering. Dat kan met een simpele bloedtest, net als het meten van die andere risicofactoren: bloeddruk en cholesterol. Bovendien zijn er vele vitamines en mineralen die op een natuurlijke manier bloeddruk en cholesterol kunnen helpen verlagen.

Helaas zijn we in Nederland nog niet zo ver. U kunt natuurlijk zelf uw huisarts vragen om zo’n bloedtest. Of dat vergoed wordt, hangt af van uw aanvullende verzekering.Om de kans op een beroerte in te schatten zijn regelmatige bloedonderzoeken naar de hoeveelheid vitamines en mineralen in het bloed minstens zo belangrijk als het meten van bloeddruk of cholesterol of het laten maken van een cardiogram.