Gezonde anticonceptie

In 2018 verscheen het boek Anticonceptie zonder hormonen, geschreven door Dorothee Struck. De Duitse gyneacologe
stelt voorop dat vrouwen moeten kiezen voor een anticonceptiemethode die bij hen past. Pas als een vrouw alle mogelijkheden kent, kan ze bewust een keuze maken. Hieronder enkele anticonceptiemethoden die – al dan niet in combinatie met elkaar – een gezond alternatief zijn voor de pil.

Barrièremethoden

Sinds de oudheid worden barrièremethoden gebruikt als anticonceptie. Vrouwen plaatsten papyrusbladeren besmeurd met honing voor de baarmoedermond en vanaf de middeleeuwen werden condooms van bijvoorbeeld schapendarm of visblaas gebruikt. Deze methoden moesten voorkomen dat zaadcellen de baarmoedermond passeren. Tegenwoordig zijn de beschikbare barrièremethoden degelijker. Er zijn twee groepen barrièremethoden: een die de zaadlozing opvangt en een die de baarmoedermond afsluit.
Tot de eerste groep behoort het condoom voor mannen en het vrouwencondoom (de Femidom). Afhankelijk van de gebruiker kan het condoom een redelijk betrouwbare anticonceptiemethode zijn. De betrouwbaarheid van het product is vastgesteld op twee zwangerschappen per honderd vrouwen per jaar. Bij de Femidom ligt dat een stuk hoger en zijn het er acht op honderd. Een bijkomend voordeel van deze twee producten is dat ze beschermen tegen bijna alle seksueel overdraagbare aandoeningen.
Tot de tweede groep behoren het pessarium, Caya en FemCap. Dit zijn kapjes die geplaatst dienen te worden over de baarmoedermond. De betrouwbaarheid van het pessarium ligt op één zwangerschap per honderd vrouwen per jaar. Bij de Caya is dat twee op honderd en bij de FemCap zijn dat vier tot zes vrouwen op de honderd.

De koperspiraal

Het spiraaltje heeft een lange voorgeschiedenis. Het is in de loop der tijd geperfectioneerd, maar heeft nog altijd een slechte reputatie. De gedachte dat het risico zou geven op onvruchtbaarheid, ontstekingen of hevige menstruatiekrampen zou veroorzaken, is onjuist.
Tegenwoordig bestaat er voor iedere vrouw een exact passend spiraaltje. De werkzame stof bij het hormoonvrije spiraaltje is koper. Zogenaamde koperionen doden zaadcellen en voorkomen op deze manier bevruchting.
Volgens een analyse uit 2010 is anticonceptie met een spiraaltje veiliger dan met de pil of prikpil. De  gebruikersbetrouwbaarheid is 0,7 per honderd vrouwen: gemiddeld wordt er per jaar één op de honderd vrouwen
onbedoeld zwanger mee. Met de anticonceptiepil is dit zes op de honderd.

Het inbrengen van een spiraaltje is een kleine, doeltreffende ingreep. In Nederland worden verschillende koperspiralen aangeboden: de T-Safe, Multi-Safe, Multi-Safe short, GyneFix 200, de Flexi-T in drie maten en de IUB Ballerine. Dit zijn medische producten en moeten door een arts of verloskundige worden voorgeschreven.
Alle modellen hebben een verblijfsduur van vijf jaar, met uitzondering van de T-Safe, deze kan tien jaar blijven zitten. De koperspiraal met een T-vorm wordt in de praktijk als aangenaamst ervaren, ook bij verwijdering.