In april 2015 verscheen er een artikel in het British Journal of Sports Medicine, een tijdschrift dat onder auspiciën van het British Medical Journal wordt uitgegeven. Hierin zeggen de auteurs dat slechte voeding en niet gebrek aan lichaamsbeweging de oorzaak is van de epidemie van ernstig overgewicht (obesitas) die zich over de wereld uitbreidt (dit Engelstalige artikel is in zijn geheel op internet te lezen).
Overgewicht wordt altijd geweten aan het feit dat mensen tegenwoordig te weinig bewegen. Maar in de afgelopen dertig jaar zijn mensen niet echt minder gaan bewegen, terwijl het percentage mensen dat aan obesitas lijdt, omhooggeschoten is. Hieruit blijkt dat het feit dat wij dikker worden, te wijten is aan de hoeveelheid en de soort calorieën die wij binnenkrijgen.
De auteurs citeren de ‘global burden of disease’ (wereldwijde ziektelast) rapporten van The Lancet waarin gesteld wordt dat heden ten dage meer ziektes veroorzaakt worden door slechte voeding dan enkel door gebrek aan beweging, alcoholmisbruik en roken samen.
Zelfs van de mensen met een gezond gewicht vertoont tot veertig procent stofwisselingsafwijkingen die meestal geassocieerd worden met obesitas.
Het gaat dan om aandoeningen zoals hoge bloeddruk, stoornissen in de vetstofwisseling, NAFLD en hart- en vaatziekten. Dit feit is echter nog nauwelijks doorgedrongen bij artsen en beleidsmakers, hoewel er al veel wetenschappelijke literatuur over bestaat.
In plaats daarvan wordt ons voorgehouden dat we een ‘gezond gewicht’ moeten bewaren door calorieën te tellen. Velen geloven nog steeds ten onrechte dat obesitas helemaal te wijten is aan gebrek aan beweging.
Dit idee wordt gevoed door de PR-machine van de voedingsindustrie, die tactieken gebruikt die sterk doen denken aan die van de tabaksindustrie, die toen het verband tussen roken en longkanker eenmaal ontdekt was, vijftig jaar lang met succes maatregelen getraineerd heeft die roken aan banden moesten leggen.
Coca Cola, dat in 2013 een advertentiebudget van 3,3 miljard had, blijft benadrukken dat alle calorieën even zwaar tellen. Door allerlei sportevenementen, zoals de Olympische spelen en het EK en WK voetbal, te sponsoren, wekt het bedrijf de suggestie dat je zijn dranken rustig kunt drinken, als je maar zorgt voor voldoende lichaamsbeweging.
De wetenschap geeft echter aan dat dit fout en misleidend is. Het gaat erom waar de calorieën vandaan komen.
Suikercalorieën bevorderen hongergevoelens en de opslag van vet. Vetcalorieën daarentegen, geven een voldaan en verzadigd gevoel.
Een grote econometrische analyse van de wereldwijde beschikbaarheid van suiker heeft duidelijk gemaakt dat iedere extra 150 suikercalorieën elf keer meer diabetes type 2 veroorzaakt dan 150 calorieën afkomstig van vet of eiwitten. Bovendien was dit effect onafhankelijk van iemands gewicht of mate van lichaamsbeweging.
Een in 2014 in het wetenschappelijk tijdschrift Nutrition gepubliceerd overzichtsartikel bevat de conclusie dat het beperken van het aandeel van koolhydraten in de voeding de beste methode is om alle aspecten van het metabool syndroom te verbeteren. Het zou daarom de eerste methode moeten zijn om diabetes aan te pakken.
Ook zonder gewichtsverlies treden er verbeteringen op.
Zelfs bij topsporters kan een koolhydraatrijk dieet tot insulineproblemen leiden.
De auteurs benadrukken dat het de hoogste tijd wordt de band tussen sport en ongezond voedsel te doorbreken. Ze zeggen dat de fabel moet worden doorgeprikt dat obesitas enkel veroorzaakt wordt door inactiviteit, want niemand kan hard genoeg lopen om te ontkomen aan een slecht voedingspatroon.