Het hart bestaat uit twee helften en iedere helft bestaat uit een boezem, ook wel atrium genoemd, en een kamer, ook wel ventrikel genoemd.
Het bloed stroomt binnen in de boezems wanneer het hart zich ontspant. De linkerboezem krijgt zuurstofrijk bloed uit de longen; de rechterboezem neemt zuurstofarm bloed in dat terugkomt nadat het door het lichaam gereisd is om overal zuurstof af te geven.
De boezems trekken vervolgens als eerste samen, waardoor het bloed uit de boezems door de kleppen naar de kamers wordt gestuwd.
Dan is het de beurt van de kamers om samen te trekken.
Zij krijgen het signaal door van de atrioventriculaire knoop, ook wel AV-knoop genoemd. Deze bevindt zich midden in het hart in de tussenwand tussen de linker- en de rechterhelft van het hart, net op de grens van de boezems en de kamers.
Door het samentrekken van de kamers wordt het bloed door de kleppen aan de andere kant het hart uitgeduwd. Het zuurstofrijke bloed uit de linkerkamer gaat naar de aorta en verder het lichaam in, en het zuurstofarme bloed uit de rechterkamer gaat via de longslagaderen naar de longen om weer zuurstof op te halen. Dit proces blijft zich voortdurend herhalen, en dat voelen we als onze hartslag.
In onze nieuwsbrief van januari 2015 hebben we wat uitgebreider beschreven hoe de bloedsomloop in elkaar zit en wat de rol van het hart daarin is.

Nee, niet direct. In medische termen heet dat een extrasystole, en dat overkomt iedereen wel eens. Soms komt het door stress, oververmoeidheid, te veel koffie of alcohol, of er is helemaal geen reden.
Als u er veel last van heeft, zou u eens acupunctuur kunnen proberen. In onze nieuwsbrief acupunctuur bij hart- en vaatzieken van september 2013 hebben we een overzicht gegeven van de verschillende hart- en vaataandoeningen waarvoor acupunctuur een goede therapie is.

Er is pas sprake van een ernstige hartritmestoornis als het hartritme hevig afwijkt van normaal. Dus het hart slaat veel sneller, veel langzamer of heel onregelmatig. Dit moet ook frequent voorkomen, iedere dag bijvoorbeeld.
Een normale hartslag bij een gezond hart ligt bij een volwassene in rust tussen de zestig en honderd slagen per minuut. Bij professionele sporters kan de hartslag in rust nog lager zijn. Wanneer we slapen, zakt de hartslag zelfs tot vijftig slagen per minuut.
Bij vrouwen ligt de hartslag gemiddeld hoger dan bij mannen – 76 tegenover 68. Bij inspanning kan de hartslag bij  iedereen stijgen naar wel 180 slagen per minuut of meer.
Een kenmerk van een ernstige hartritmestoornis is dat je er duizelig van wordt, want dat betekent dat het hart op dat moment niet in staat is om voldoende bloed naar de hersenen te sturen.

Nee, een pacemaker is nuttig als de sinusknoop of de AV-knoop niet de juiste prikkel geeft.
Voor andere hartritmestoornissen zijn er andere behandelmogelijkheden, zoals medicijnen. Deze worden anti-aritmica genoemd. Voor verschillende storingen worden verschillende medicijnen gebruikt.
Sommige zijn dezelfde die voor hoge bloeddruk worden voorgeschreven.
Het probleem met anti-aritmica is dat verschillende mensen heel verschillend kunnen reageren op dezelfde medicijnen. Een vrij nieuwe methode is ablatie. Hierbij wordt via de lies een katheter met een elektrode in het hart gebracht om een aantal cellen in de hartwand weg te branden. Dit gebeurt wanneer er een omweggetje is ontstaan waardoor het signaal van de sinusknoop niet meer langs de juiste route wordt doorgegeven, en het hart daardoor niet meer in de juiste volgorde en snelheid samentrekt. Die omweg wordt dan weggebrand.
Deze methode is in 1987 geïntroduceerd en wordt steeds meer toegepast. Deze methode is over het algemeen succesvol. Als het misgaat en het prikkelgeleidingssysteem beschadigd raakt, kan een pacemaker geïmplanteerd worden om dit op te vangen.

Zoals hierboven al gezegd, kan het hart te snel of te langzaam kloppen. In medische termen heet te snel tachycardie en te langzaam bradycardie. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt naar de plaats in het hart waar de stoornis voorkomt. Hieronder volgt een overzicht van de soorten hartritmestoornis.

Een ICD is een implanteerbare cardioverter-defibrillator.
Dat is dus eigenlijk hetzelfde als een AED, maar dan onder de huid aangebracht, net als een pacemaker.
Een ICD doet niks, tenzij hij een aanval van kamerfibrilleren constateert. Dan gebruikt hij eerst een andere methode: bij een versnelde hartslag voert de ICD eerst de snelheid nog wat op. Dit is pijnloos. Als het goed gaat, neemt het hart het daarna over en keert terug naar een normaal ritme.
Mislukt dat, dan komt de echte schok. Dit kan pijnlijk zijn als men (nog) niet bewusteloos is.
Als het hartritme te traag is, kan een ICD het hart net als een pacemaker stimuleren.

Het idee van het stimuleren van het hart dateert al uit de achttiende eeuw. De eerste uitwendige pacemaker werd in 1932 gebouwd.
De eerste inwendige pacemaker werd in 1958 geïmplanteerd bij een Zweed, Arne Larsson. Hij stierf in 2001 op 86-jarige leeftijd. Hij had toen in totaal 26 pacemakers versleten, en iedere pacemaker was weer kleiner en geavanceerder. Tegenwoordig gaan pacemakers acht tot tien jaar mee, en ze worden gestuurd door microcomputers. Ze werken op lithium-iodinebatterijen.
De pacemaker is via draden met aan het eind een elektrode, ook wel leads genoemd, verbonden met het hart. De plaats waar de elektrode in het hart bevestigd is, hangt af van waar de stimulatie nodig is.
De pacemaker is een klein metalen kastje, ongeveer ter grootte van een luciferdoosje, dat onder het sleutelbeen wordt geïmplanteerd. De eerste pacemakers gaven alleen maar met een vaste frequentie prikkels af. Tegenwoordig meten sensoren wat het hart zelf doet, en de microcomputer in de pacemaker grijpt alleen in wanneer dat nodig is.