Voeding en de macula

De volledige Latijnse naam is macula lutea, een term die letterlijk te vertalen is als ‘gele vlek’. De reden is simpelweg dat deze vlek geel is. Dit geel werkt als een soort zonnebril om de lichtgevoelige cellen achterin het oog te beschermen tegen schadelijk ultraviolet en blauw licht. Het geel bestaat uit de caretenoïden luteïne en zeaxanthine. Dit zijn antioxidanten die, naast hun werk als zonnebril, ook vrije radicalen onschadelijk maken.

Luteïne en zeaxanthine worden niet door het lichaam aangemaakt; ze moeten dus uit de voeding opgenomen worden. Luteïne en zeaxanthine zitten in eierdooiers; ook felgekleurde soorten groente en fruit zijn goede bronnen van caretenoïden. Denk aan sla, spinazie, boerenkool, spruiten, broccoli, tuinbonen, sperziebonen, erwten, pompoenen, mais, wortelen, paprika, tomaten, druiven, perziken, nectarines, appelen, kiwi’s, mango’s, meloenen, grapefruits en sinaasappelen.
In de Verenigde Staten van Amerika is een groot onderzoek uitgevoerd naar de invloed van hoge doses antioxidanten op leeftijdsgebonden oogaandoeningen (maculaire degeneratie en staar). Deze studie heet AREDS – Age-Related Eye Disease Study. Hieruit is gebleken dat mensen met meer luteïne en zeaxanthine in hun voeding, minder kans hebben op leeftijdsgebonden macula-degeneratie. Een Australisch bevolkingsonderzoek dat in 2008 gepubliceerd werd in het medische tijdschrift Ophtalmology, bevestigt dit en geeft aan dat ook zink beschermt tegen AMD. Een verhoogde inname van bètacaroteen wees op een verhoogd risico van maculadegeneratie.

Bètacaroteen is ook een caretinoïde. Het bevindt zich in dezelfde soorten groente en fruit als luteïne en zeaxanthine. Het wordt in het lichaam omgezet in vitamine A. Omdat niet-gebruikte vitamine A in het lichaam wordt opgeslagen, dient men voorzichtig te zijn met supplementen met vitamine A of bètacaroteen. Vooral rokers en zelfs ex-rokers moeten supplementen met bètacaroteen mijden vanwege het verhoogde risico op longkanker.

 

In het tweede deel van de AREDS-studie wordt ook gekeken naar omega-3 vetzuren. Die zitten met name in vis. In landen waar men veel vis eet, lijkt AMD minder voor te komen. Iedere week een keer vis eten is dus ook goed voor de ogen. Er zijn speciale voedingssupplementen tegen AMD op de markt. Het lijkt geen zin te hebben om die in te nemen als u geen maculadegeneratie hebt. Overleg hierover met uw oogarts. Groente en fruit eten is natuurlijk wel altijd goed.