Supplementenwijzer

De helft van alle Nederlanders heeft een tekort aan vitamines en mineralen.

We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken: tekorten aan vitamines en mineralen geven een groter risico op hart- en vaatziekten dan cholesterol en hoge bloeddruk samen! Veel mensen realiseren zich dat niet, en lopen daardoor onnodig risico. Becijferd is dat maar liefst de helft van alle Nederlanders een tekort heeft! Maar het betekent ook, dat al die mensen hun risico kunnen verlagen door extra vitamines en mineralen te gebruiken. Dat kan in de eerste plaats door gezonde voeding, maar ook door aanvulling met zogenaamde voedingssupplementen: vitamine- en mineralenpreparaten.

Tekorten aan vitamines en mineralen geven een groter risico op hart- en vaatziekten dan cholesterol en hoge bloeddruk samen!

Maar wie eenmaal besloten heeft om een aanvulling op gezonde voeding te gaan gebruiken, heeft het niet eenvoudig: het aanbod is enorm en de kwaliteit (en de prijs!) zeer divers. In deze folder maken wij u daarom graag wijzer op het gebied van voedingssupplementen. Van de belangrijkste vitamines en mineralen, waarvan uit onderzoek is gebleken dat ze de kans op hart- en vaatziekten sterk kunnen verlagen, geven we u hier de juiste dosis n de juiste vorm zoals die door het lichaam het beste wordt opgenomen.

Voedingsstoffen die hart en bloedvaten gezond houden, en waaraan veel mensen een tekort hebben, of een sub-optimale status:

Vitamines

  • Vitamine C
  • Vitamine E
  • Vitamine B

Mineralen/Sporenelementen

  • Magnesium
  • Chroom
  • Selenium
  • Zink (mangaan en koper)

Vooraf

De basis: goede voeding

Een gezonde voeding is en blijft de basis van onze gezondheid. Gezonde voeding zorgt voor aanvoer van vitamines en mineralen, maar ook van vezels voor een goede darmwerking en vele andere (bioactieve) stoffen, die allemaal met elkaar samenwerken om onze weerstand op peil te houden. Supplementen, hoe goed ze ook zijn, kunnen een gezonde voeding dan ook nooit vervangen. Probeer daarom dagelijks voor een gezonde voeding te zorgen!

Zijn supplementen nodig?

Ja. Onze voeding bevat vandaag de dag een tekort aan vitamines en mineralen. Dat komt onder andere door kunstbemesting, de manier van bodem bewerking en productieprocessen. De diverse overheidsinstanties op het gebied van voeding en gezondheid nemen officieel het standpunt in dat een evenwichtige voeding voldoende vitamines en mineralen bevat. Maar uit onderzoek van TNO blijkt dat zelfs die evenwichtige voeding niet de ideale hoeveelheden micronutriënten (ofwel vitamines en mineralen) levert. En andere studies geven aan dat die evenwichtige voeding ondoenlijk is voor 99% van de bevolking. Geen wonder dat TNO al in 1995 heeft geconstateerd dat ruim de helft van de Nederlanders een tekort heeft aan vitamines en mineralen.

Waar moet u op letten?

Algemeen

Let op vulmiddelen

Bij tabletten moet u vooral op de vulmiddelen letten. Zo wordt vaak calciumfosfaat als vulmiddel toegevoegd, bij zowel supplementen als geneesmiddelen. Het nadeel daarvan is dat u daarmee ongewild extra calcium en fosfor binnenkrijgt. Te veel calcium is niet goed, omdat het de behoefte aan magnesium verhoogt. En fosfaten zorgen ervoor dat de opname van mineralen (zoals magnesium, zink, koper en mangaan) verslechtert. Betere vulmiddelen zijn: magnesiumgluconaat en cellulose.

ADH versus optimale dosis

Bij informatie over vitamines en mineralen stuit je onvermijdelijk op de zogenaamde ADH s. Dit is de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid van vitamines en mineralen, zoals opgesteld door de overheid. Het gaat om algemene richtlijnen om tekorten te voorkomen. Fonds voor het Hart staat op het standpunt dat deze ADH s in veel gevallen te laag zijn en niet zorgen voor een optimale gezondheid. Voor een blijvend goede conditie, ook die van hart en bloedvaten, is meestal een hogere dosis nodig. In deze folder zullen we zowel de ADH noemen als de door onze aanbevolen dosis per dag, gericht op optimale bescherming tegen hart- en vaatziekten (of om daar sneller van te herstellen)!

Rekenhulp

1 gram = 1000 mg (milligram)

1 mg = 1000 mcg (microgram)

Nutteloze en gevaarlijke toevoegingen

Kijk uit voor toevoeging van ijzer. Want een teveel aan ijzer (ijzerstapeling) geeft juist een extra groot risico op hartproblemen! Zeker oudere mensen hebben vaak al een teveel aan ijzer. IJzersuppletie heeft alleen zin als er een ijzertekort is vastgesteld door de arts en/of in een laboratoriumonderzoek.

Vitale vitamines

-- Vitale vitamines --

De B-vitaminen

De B-vitaminen (B2, B6, B12 en met name B11) zijn vooral belangrijk om het niveau aan homocysteïne en in ons bloed laag te houden. Een te hoog homocysteïne gehalte is een zelfstandige risicofactor voor hart- en vaatziekten, waar de laatste jaren veel over gepubliceerd is. Onze voeding bevat te weinig B11 (=foliumzuur) en dan bovendien in een complexe vorm: het moet eerst worden vrijgemaakt voordat we het kunnen opnemen. Beste vorm: een multivitaminepreparaat is beter dan een foliumzuur supplement omdat we dan ook meteen de andere B-vitaminen voldoende binnen krijgen, en tegelijk vitamine C en E. De combinatie van deze vitamines werkt het best.

Aanbevolen dosis foliumzuur: 400 mcg (ADH: 200 mcg).

Vitamine C

Vitamine C (ascorbinezuur) is een wateroplosbare vitamine die slechts kortdurend in het menselijk lichaam blijft. Om die reden is het beste om de inname over de dag te verdelen, bijvoorbeeld bij iedere maaltijd en vlak voor het slapen gaan. De zogenaamde timerelease tabletten (die langzaam in de darmen een hoeveelheid afgeven) hebben geen of weinig voordeel. Beste vorm: magnesium-ascorbaat.

Aanbevolen dagdosis: 100-2000 mg (ADH: 60 mg)

Het is verstandig om megadoseringen af te stemmen met uw behandelend arts of een arts gespecialiseerd in voeding.

Vitamine E

Sommige natuurgeneeskundige of orthomoleculaire artsen adviseren een zeer hoge dosis aan voor preventie van hart- en vaatziekten (400 mg of hoger). Het is verstandig om megadoseringen af te stemmen met uw behandelend arts of een arts gespecialiseerd in voeding. Beste vorm: de natuurlijk (D-)vorm ook wel d-alfa-tocoferol genoemd.

Aanbevolen dagdosis: 30-200 mg (ADH: 10 mg)

N.B.: voor alle andere, hier niet verder beschreven vitamines, geldt in het algemeen dat niet meer dan 1-3x de ADH nodig is.

Proefschrift: Extra foliumzuur voor alle Nederlanders nodig

In een proefschrift aan de Rijksuniversiteit in Groningen, waarop dr. Rebecca Fokkema november 2003 cum laude promoveerde, is geconstateerd dat een tekort aan foliumzuur in Nederland veelvuldig voorkomt en de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten is. Iedere Nederlander zou volgens het onderzoek een foliumzuursupplement moeten gebruiken.

Onmisbare mineralen

Magnesium

Net als bij vitamine C is het beter om de inname van magnesium over de dag te verdelen. Een te hoge dosis ineens kan namelijk bijverschijnselen geven, zoals diarree. Bij vormen als magnesiumsulfaat en magnesiumchloride treden deze bijverschijnselen snel op. Magnesiumoxide en magnesiumcarbonaat worden slecht door ons lichaam opgenomen en kunnen het zuur/base-evenwicht in het lichaam verstoren (ze zijn sterk basisch). Goede vormen: magnesiumcitraat, magnesium-malaat (stimuleert mede het energieniveau), magnesiumaspartaat en diverse andere verbindingen met organische zuren, zoals magnesiumglycinaat en magnesiumascorbaat (zie vitamine C) en magnesiumtauraat (het taurine in het tauraat stimuleert de opname van vetoplosbare vitaminen, zoals vitamine E, en zorgt voor een verhoogde uitscheiding van cholesterol).

Aanbevolen dosis als supplement in elementaire vorm: 200-400mg. Bij veel stress, hoge bloeddruk en veel zuivelconsumptie: 400-700 mg (ADH: 300 mg)

Let op: in sommige producten is de hoeveelheid van de verbinding genoemd; de elementaire hoeveelheid is dan meestal 5·10% van deze hoeveelheldl

Chroom

Beste vorm: GTF (Glucose Tolerantie Factor).

Dit is een in het lichaam actieve vorm, die een gezonde stofwisseling ondersteunt doordat het de opname van glucose (bloedsuiker) en vetten in de cellen stimuleert. Chroom helpt zo ook overgewicht en diabetes te voorkomen.

Aanbevolen dosis: 100-200 mcg (ADH: ca. 50 mcg)

Selenium

Beste vorm: selenium-methionine/cysteïne.

Selenium in deze vorm werkt samen met glutathion in het antioxidant systeem: het ondersteunt het hergebruik van vitamine C en E (waardoor daar minder van nodig is). Verder heeft selenium in deze vorm een rol bij het verminderen van het risico van kanker (tot ca. 50%) en het tegengaan van de giftigheid van kwik (bijvoorbeeld via amalgaamvullingen).

Aanbevolen dosis: 200 mcg elementair (A DH: 50 -100 mcg).

Zink, Koper en Mangaan

Beste vorm: verbindingen met aminozuren worden het beste opgenomen.

Bij zink en koper is de onderlinge balans zeer belangrijk: tegenover elke mg koper zou 7 tot 8 mg zink moeten staan. Om te zien of suppletie nodig is, is het aan te bevelen de lichaamstatus van aliedrie te laten bepalen door een bloedtest.

ADH Zink: 9 -10 mg

ADH Koper: 1,5 - 3,5 mg

ADH Mangaan: geschat op 2 - 5 mg per dag

Tot slot

Kalium

Over het algemeen is een supplement hiervan niet echt nodig. De consumptie van kalium kan eenvoudig verhoogd worden door gebruik van groenten, fruit en eventueel mineraalzout (waarbij het ongezonde natrium voor een deel is vervangen door het gezonde magnesium en kalium).

Essentiëte vetzuren

Omega-3 vetzuren staan zeer in de belangstelling bij het voorkomen van hart- en vaatziekten (en andere ziekten). Maar over het algemeen is een supplement niet echt nodig. De consumptie kan eenvoudig verhoogd worden door vaker vette vis te eten zoals makreel, zalm en haring. Wie toch een supplement wil gebruiken, moet erop letten dat daarin ook vitamine E zit, om oxidatie van de vetzuren te voorkomen. Oxidatie zorgt voor schadelijke processen in ons lichaam.